Missie
Globaal willen we in VIVES studiegebied ONDERWIJS inzetten op kwaliteitsvol onderwijs en gendergelijkheid . Hiermee onderschrijven we duurzaam ontwikkelingsdoel 4 en 5. Daarbij staan (sociale) inclusie en levenslang leren centraal. We willen jonge mensen laten groeien in een identiteit waarbij wereldburgerschap centraal staat. Tijdens mijn missie in Zuid-Afrika betrachten we de volgende zaken. 1. Contacten leggen met de verschillende diensten (universiteiten, inservice) verbonden met het opleiden van leerkrachten 2. VVOB – Contacten (prospectie) leggen met de verschillende partners in het kader van het nieuwe 5 jarenplan omtrent ‘diversity in learning’. 3. Pilootscholen van lerarenopleidingen bezoeken en kijken hoe deze kunnen verbonden worden aan onze werkplek- en andere scholen in Vlaanderen 4. Samen werken aan een opleiding van leerkrachten waar de inclusieve leerkracht centraal staat. Deze missie is mede mogelijk gemaakt met de steun van de provincie West-Vlaanderen en met VVOB Twee periodes Mijn missie omvat twee periodes. In de eerste periode verblijf ik in de province Mpumalanga in Komatipoort. Daar bezoek het Komati Care centre http://www.komaticarecentre.com/ (KCC) en twee scholen met focus op kleuteronderwijs Toddle Tods en Kwetter Nes. Daarnaast ga ik op prospectie in een lagere school en een school voor secundair onderwijs. Ondertussen bezoek ik ook 4 studenten van VIVES kleuteronderwijs campus Brugge en Tielt en 1 studente van Thomas More Mechelen. Een workshop op maat omtrent sleutels voor inclusie wordt aangeboden. Daarnaast leg ik de eerste contacten met de universiteit van Mpumalanga http://www.ump.ac.za. Dit is mede mogelijk dank zij de samenwerking met BEAD vzw waar Bert Driessen en Nancy Van Wuytswinkel de trekkers van zijn. In de tweede periode verblijf ik in de province Free State in Bloemfontein. Daar bekijk ik samen met VVOB het 5-jarenplan rond inclusie en diversiteit. Ik bezoek een lagere school in Bloemfontein (Gonyane) waar twee studenten van VIVES lager onderwijs campus Brugge stage lopen. http://www.vvob.be/southafrica/. Een workshop omtrent sleutels voor inclusie wordt opnieuw aangeboden. Doel blog Met deze blog wil ik mijn ervaringen delen met allen wie interesse hebben in onderwijs en kwaliteit in de wereld. Ik ben ervan overtuigd dat we wederzijds van elkaar kunnen leren. Ik probeer geregeld een verhaal, een reflectie, een indruk, een good practice te noteren. Omgekeerd verhaal Lees mijn verhaal van beneden naar boven per dag. Zo vraag ik al even om aan te passen. Je begeven in een andere context betekent immers ook jezelf aanpassen zonder daarbij je eigen identiteit los te laten. Veel leesgenot. Reacties zijn altijd welkom ! WEEK 3 Zaterdag 1 april - zaterdag 8 april Deze week kon ik wat het land verkennen en ondertussen me ook nog focussen op de projecten van Sien en Leonie. Op zaterdag verhuisde ik van mijn b&b Alchemie naar een huisje van Jan en Sanette. Zo zat ik ook wat dichter bij de studenten. Het huisje (keukentje, slaap- en eetkamer, badkamer) gaf me meteen wat meer me-ruimte. De binnentuintjes waren ook dankbaar om in te ontspannen en meestal ook buiten te eten. In het weekend bezocht ik met de studenten op zondag de streek van Koffiefontein, Kalkfontein en Jagersfontein. We bezochten ook een dam in kalkfontein. We zagen een schitterende natuur. Even was het wat moeilijk tussen de studenten. Dit was even een minzondag op vlak van communicatie. Een leuk einde van de dag. We passeerden een verkoper van zetels. Net het soort zetels dat Sien en Leonie zochten voor hun biebproject. Ik had nog een heel goed reflectiegesprek met een van de studenten. Maandag focusten we ons op het biebproject : van praktische inkopen tot het overleggen met de directie van de mogelijke aankoop. Ik maakte ook een contractje op om de aankoop van zetels vlotter te laten verlopen. Ja, de zetels werden vandaag besteld. Donderdag zouden deze moeten toekomen..... Een van de studenten kon nog eens langs gaan bij de dokter. Nadien hadden de studenten een goed constructief gesprek met elkaar. Ik kon gerust slapen de volgende nacht. Dinsdag en woensdag deed ik samen met de studenten een uitstap. We bezochten de golden Gate. We verbleven in Clarens in een huisje voor 1 nacht. We deden aan sight seeing tijdens het rijden met de auto. Ik was chauffeur. Het was de moeite om 300 km te rijden. We zagen prachtige landschappen en ik vond het fijn om opnieuw mensen te ontmoeten en babb-els te kunnen doen. Woensdag kwamen we rustig en tevreden thuis. Donderdag focusten we opnieuw op het BIEB-project en ik deed individuele gesprekken met de studenten nadat een soort zelfevaluatie hadden opgemaakt. In de avond deden we nog een intervisiegesprek omtrent de draagvlakverbredende activiteit van de studenten. Ze ontwikkelen een spel voor kinderen van de derde graad om kennis te maken met kinderen van een gelijkaardige leeftijd in Zuid-Afrika. Ik probeerde de blik van de studenten mee te verruimen en hen uit te dagen om te zoeken haar goede doelen omtrent wereldburgerschap. Vrijdag had ik een dagje voor mezelf. Ik ging naar het Oliewenhuis waar er net een workshop was omtrent de tentoonstelling KAROO DISCLOSURE die net lopende was. Dat was ideaal. Een binnenactiviteit terwijl het aan het regenen was. Ik werd ongedompeld in een multidisciplinair project (wetenschappers, costumiers, muziekanten, beeldende kunst) omtrent de toekomst van de KAROO omgeving waar ontginning van aardgas ea zal gedaan worden. Dit was een soort 'protest' tentoonstelling die heel goed visualiseerde wat er teloor zal gaan op allerlei vlakken in de omgeving (milieu, stilte, eindeloze natuur). Ik had het geluk te mogen praten met twee makers van de tentoonstelling. Ikgenoot van de workshop rond muziek en vocalisatie. In de namiddag maakte ik nog een wandeling door de stad. Ik was afscheid aan het nemen. Vrijdagavond kwamen 2 studenten vanuit Franschhoek. Ik ging alle meiden Sushi eten en kon ondertussen horen hoe het met hun projecten ging. In de vroege ochtend vertrokken de studenten richting Mpumalanga Krügerpark en omgeving. Zaterdag was voor mij nog meer een me-dag. In de voormiddag ging ik nog eens naar het Oliewenhuis voor de buitententoonstelling. Ook daar genoot ik met volle teugen van. Over de middag reed ik voor het laatst links richting luchthaven. De auto afgeven en wachten op mijn vlucht naar Johannesburg. Een uur vertraging. Ik had alle tijd om een Afrikaanse krant te lezen. Bloemfontein-Johannesburg-Londen-Brussel-Brugge 25 uur later. Tevreden en voldaan t-huis komen. Dankbaar en tevreden kijk ik terug. WEEK 2 Vrijdag 31 maart Afronden van missie deel 2 ? Ik bekijk al in de ochtend mijn mails en moet even slikken. Besparingen, procedures, deadlines, het leven zoals het is in het onderwijs en ja in vele andere sectoren. In de ochtend bezoeken we de Anglo-boer War museum en National Womens Memorial & War museum. Gruwelpraktijken van eind 18de-begin 19de eeuw (oorlog van 3 jaar) doet ons stil worden. Deportatie van kinderen en vrouwen van ‘wit- en zwartmensen’ doet me opnieuw koude rillingen krijgen. Je weet wat er in de geschiedenis gebeurd is maar de beelden roepen heel wat wakker. In de vele gesprekken met zowel blanken als zwarten komt ongelijkheid en angst naar boven. Wat met Zuid-Afrika na 1994 ? De kranten houden geen blad voor de mond. Nadien breng ik een bezoek aan de universiteit van Vrijstaat, opnieuw een stad op zich. Mogelijke samenwerkingen zijn er maar het lijkt me heel vaag. Inclusie als thema blijkt het meest aan te slaan maar daar heeft VVOB ook al een ferme bijdrage in. Over de middag nog even langs bij Sien en we zien dat de rust haar deugd heeft gedaan. Leonie komt ook net terug van haar stageplaats. Ze is 'moe' maar blij. De bib is geschilderd. Vier collega's kwamen helpen en dan nog twee kinderen. We hebben nog een heel goede babbel met Jan,, de nieuwe papa van Sien en Leonie, over Zuid-Afrika en haar toekomst. We bekijken de situatie vanuit politiek, sociaal, historisch en juridisch standpunt. Jan vraagt wat het verschil is tussen vluchtelingen en immigranten... om over na te denken. Ik verneem ondertussen dat ik daar in een studio kan verblijven en voel dat ik van harte welkom ben. Ik breng Dirk naar de luchthaven en heb nadien een afspraak met Lieve Leroy van VVOB. We praten over de stage en de begeleiding van de studenten. We zitten op dezelfde golflengte. We willen dat de studenten goed observeren en opnieuw observeren, dan communiceren en praten met mensen over het waarom van het wat. Daarna kunnen studenten pas interpreteren en dan ook ernaar handelen. Een ware evenwichtsoefening. Ondertussen komen Sien en Leonie ook toe en we maken een swotanalyse om te kijken hoe we opdrachten wat meer in evenwicht kunnen brengen. Daarnaast bekijken we hun bib-project en hoe we dit project blijvend in de handen kunnen laten van de initiatiefnemende leerkrachten. Opnieuw een uitdaging. We verwoorden aan de studenten dat ze gerust wat minder hooi op hun vork kunnen nemen. Dan hebben we het even over het 5-jaren programma over inclusie. Daar hoor ik van Lieve dat er met cases zal gewerkt worden en dat vanuit vragen tot ondersteuning van de onderwijsbehoefte van de leerkrachten zullen komen. Lang op voorhand binnenbrengen wat verwacht wordt van ons als hogeschool is niet eigen aan dit soort proces. Ik heb hier alle begrip voor. Het maken van een MoU is niet zo evident owv de specifieke werking van VVOB. De scholen worden door het district gekozen en de studenten weten nooit lang op voorhand in welke school ze zullen terecht komen. We maken nog wat foto’s bij de VVOB-banners en de vlag van West-Vlaanderen en ronden af. Leonie is ook moe maar ze wil nog een observatieverslag schrijven. Ik nodig haar uit om ook even 'halt' te roepen maar dat komt nog zegt ze. Ik ga mee met de studenten om te kokkerellen en we eten samen. Leonie neemt ook hier graag de touwtjes in handen. Ik laat de studenten reeds om 19.30u. en kom opnieuw thuis. Ik begin hier al goed mijn weg te kennen. Ik werk aan mijn blog en bekijk opnieuw mijn mails. Donderdag 30 maart het biebproject in Gonyaneschool Deze keer kan ik wel een ontbijtje mee krijgen van de b&b en kan ik zelf ook wat aangekocht eten mee nemen naar school. Aangekomen op school mag ik de bieb zien en zie ik wat ons te wachten staat. Sien en Leonie zijn heel moedig om dit aan te pakken. De kinderen hebben gedaan met de examens en komen helpen. Zo fijn te zien hoe de kinderen mee de boeken naar een veilige plaats brachten. De muur bij de laagste boekenrekken moest immers niet geschilderd worden. Dan was het enthousiasme alom om de muren af te wassen. Plakgum te verwijderen, de boekenrekken af te wassen en af te plakken. De boekenrekken veranderen in klimrekken. We maakten een affiche waarop de kinderen hun naam mochten opschrijven en ook een affiche met het plan van aanpak. Leonie en Laurel gingen ondertussen materiaal en verf gaan halen. Terwijl we verder deden, werd er gezongen en gelachen. De tijd om te schilderen was aangebroken. Ondertussen was het al rond 12.30. De schoolbibliotheek zou een blauw jasje krijgen. De aanmaak van de blauwe verf (geen schudmachines om de verf te mengen) was een uitdaging op zich. Daar begonnen we met een tweetal muren aan te pakken. Ja, fleurig wordt het wel. Om twee stopten we met verven. Een voormiddag is precies een dag. Na ons wat verfrist te hebben, gaan we met de oude ‘fox’ (VW) van Sien en Leonie naar de botanische tuinen. Daar kunnen we een wandeling van een uur maken en klimmen we opnieuw een heuveltje op met een prachtig uitzicht. De tuinen sluiten al om 18u. Leonie en Sien zijn als echte gidsen. Echte ondernemende dames. We gaan nadien lekker Italiaans eten. We voeren Sien naar huis omdat ze heel moe is en daarna gingen naar een adembenemend mooi herfstconcert. Jan en Sanette, de gastheer en gastvrouw van Sien en Leonie en Lieve Leroy, education advisor van VVOB zitten in het koor. We voelen ons opnieuw deel van de gemeenschap. Het concert was een mengeling van Zuid-Afrikaanse liederen, mooie klassieke stuken (Ave Verum van Mozart) en andere. Een pareltje. We praten nog even na met Sannette, Jan en Lieve en gaan huiswaarts. Opnieuw merken we dat we zonder gps en een beperkte kaart als een kat voor de vogel zijn. We raken opnieuw thuis. Ik ben doodop. Woensdag 29 maart Een workshop rond inclusie Ik heb niet zo goed geslapen. Ik heb dubbele stress : ga ik de weg naar het huisje van de studenten vinden en hoe zal de workshop lopen. Ik ben opnieuw heel vroeg uit de veren. Ik voel dat ik nog moe ben. Zonder ontbijt vertrek ik. Natuurlijk reed ik verkeerd. Ik had een plan met heel weinig straten op en geen GPS. Toch geraakte ik er net op tijd. De studenten staan al op wacht en Leonie gaf met al onmiddellijk een ontbijt en vertelde dat ze voor middageten zorgden. Wat word ik hier verwend. Laurel, een leerkracht van de township school haalt Sien, Leonie en mij op. We rijden door een even grote township. Aangekomen op school merk ik al onmiddellijk dat het hier om een grote school gaat met klassen van grade R tot grade 9. Ik ga even langs bij de directie en bij de principle. Ik ben van harte welkom. De principle zorgt voor een rit door de township waar zeker ook heel wat mensen wonen, een stad op zich met heel wat verschillende wijken met huizen, een basishuis tot kleine villaatjes. Goed om zo een totaalbeeld te hebben de township. Zo kunnen de studenten ook zeker niet in stereotypen vervallen. Daarna gaan we naar de ‘brico’ van de township. Sien en Leonie willen de bib opknappen en dit onder stimulans van enkele leerkrachten die de bib weer nieuw leven willen inblazen. Deze ruimte is meestal gesloten terwijl er toch heel wat boeken in de bib zitten. De boeken zijn aan vernieuwing toe maar er wordt gekeken hoe dit mogelijk is. Al vlug merken de studenten dat ze nog niet goed weten wat ze nodig hebben. We keren terug naar de school en beginnen met de verdere voorbereidingen van de workshop. De basispresentatie die ik opmaakte, werkte Leonie meer uit met foto’s van de school ter plaatse en foto’s vanuit België. We werkten 2 sleutels voor inclusie uit : benader het totale kind en pas je klas (schikking, materiaal, hoeken) hierbij aan. Dit blijken ook heel belangrijk sleutels voor inclusie te zijn in Zuid-Afrika. De sleutels communicatie, collaboratie, reflectie en ethos laten we even achterwege. De 6 sleutels voor een inclusieve leerkracht zijn het resultaat van een KA2 project GO PRINCE. We hebben trouwens maar 1,5 tot 2 uur de tijd. Eerst nog een lekkere wrap met spaghettisaus en kruidenkaas eten en we kunnen er weer tegen. Leonie en ik presenteren het geheel en we werkten heel interactief, in groepjes, in plenum, groepsopdracht en individuele opdrachten. De workhop verliep vlot. Er komen heel veel vragen omtrent kinderen vanuit hun totale zijn te benaderen tot nadere uitleg van ideetjes van Leonie. De leerkrachten en de directie was heel tevreden. Wij waren ook voldaan en vermoeid. We ruimen op en gaan richting huiswaarts. Thuisgekomen even bekomen en dan rond 5 uur gingen we richting Naval Hill om naar het standbeeld van Nelson Mandela te gaan kijken en misschien ook wat dieren te spotten. Even buiten zijn deed enorm deugd. Op de Hill hadden we een mooi uitzicht op de stad die ondertussen wat vertrouwder aan het worden is. We beslissen om samen te koken met de studenten en gaan samen boodschappen doen. Het wordt opnieuw een gezellige avond met vele verhalen. Na een geslaagde en overvolle dag, vinden we de weg wel naar huis. Dinsdag 28 maart Gesprekken en opnieuw thuis komen Opnieuw vroeg uit de veren. We zijn al om 5.30 in de luchthaven van Nelspruit. Daar is het heel stil. Via Johannesburg vliegen we naar Bloemfontein. Alles verloopt heel vlot. Om 10.30 zijn we al in Bloemfontein. Vlug de auto ophalen zonder GPS. Mijn telefoon werkt goed als GPS. Wat bleek plots dat dit niet zo was. Via een mini-plannetje raakten we in Bloemfontein. Bloemfontein is een stad in de provincie Vrijstaat met ongeveer 250.000 inwoners en de hoofdplaats van de Vrijstaat en een van de drie officiële hoofdsteden van Zuid-Afrika. Als gerechtelijke hoofdstad huisvest ze onder meer het Hooggerechtshof. Het is even wennen, van een gemeente naar een grootstad. Ik heb stress als ik er aan denk dat ik door deze stad mijn weg moeten vinden. In de namiddag hebben we afgesproken met Sien en Leonie in hun verblijfplaats. Het is een aangenaam ontmoeten. Leonie en Sien bereiden samen de workshop voor. Ja, ik vlieg er al onmiddellijk in. Ik heb het geluk om de ‘nieuwe ouders’ van Sien en Leonie te leren kennen. Jan en Sannette zorgen heel goed voor de studenten en geven ze heel veel ruimte. Hun huis ligt vooraan het geheel en daaraan zijn een aantal kleinere verblijven verbonden met kleine paadjes ertussen. Overal zie ik plekjes met bankjes om te keuvelen. Een mooi en sober verblijf. We worden meteen ook uitgenodigd voor een ‘herfsconcer’ op donderdagavond. Super. We gaan nog iets eten en dan gaan we terug huiswaarts. Het is niet evident om de weg naar onze B&B te vinden, even opnieuw spannend. Ik werk nog lang door aan de presentatie en volg ondertussen mijn mails op. Vermoeiend. Maandag 27 maart Toddlertods en klaar voor een tussenstop Maandag bezocht ik heel vroeg opnieuw een kleuterschool toddlertods. Hier hadden de studenten 14 dagen stage gelopen. Daar werd ik vriendelijk onthaald door Mary-Ann de directie. Ik had haar vrijdag al ontmoet in Komati Care Centre. Het schooltje telt 57 kinderen waarvan 90% ‘witmensen’ en 10% ‘zwartmensen’ en kleurlingen. Mary-Ann toont me hoe het curriculum in elkaar zit en ook hier zie ik een strikt verloop van opgelegde thema’s per week met een dagindeling. Ik maak een ‘assembly’ mee. In een open ruimte zingen de kinderen voluit bijbelse liederen. De juf vertelt een bijbelverhaal over de verrijzenis van Jezus ‘Jezus leve’ , stelt vragen en sluit af met een gebed. Nadien kwam ook nog eens de pastoor aan bod. Er is een grote verscheidenheid in betrokkenheid. Ik ga daarna observeren in de verschillende klassen zien zie hoe ook hier vrij leerkrachtgericht gewerkt wordt. De leerkrachten zijn wel enthousiast. Ik kom ook even in grade R en zie hoe hier nog sterker gewerkt wordt aan leesinitiatie en rekeninitiatie. De directie vertelt me nadien dat ze wil starten met ACE: accelerated christian education waarbij werken vanuit de talenten en mogelijkheden centraal staat (https://www.aceministries.com/). Opnieuw merk ik de sterk bijbelse inslag. Daarnaast kon de directie genieten van een CIL opleiding (http://cil.net/ ). Ik kan nog even de sleutels van de inclusieve leerkracht delen en ook de website van ZA omtrent inclusie door geven. Ook hier merk ik dat deze site niet zo gekend is. Ik ga nog even langs bij de studenten in Kwetterness en maak me dan klaar om richting Nelspruit te gaan. Even na drie kom ik aan in White River. Even verkennen we een heel ander landschap. Ik voel dat ik afscheid moet nemen van een eerste deel van mijn Zuid-Afrika missie. WEEK 1 Zondag 26 maart Samen vieren, 3 koppendam en eerste afscheid van de studenten We hadden het geluk om samen zondag te vieren in de nieuw gereformeerde kerk in Komatipoort. Marietjie verwelkomde ons. Ook namens de kerkgemeenschap werden de bezoekers welkom gegeten met koekjes. De viering was een woordgebeuren en een zanggebeuren. Er was een grote betrokkenheid van de gemeenschap. Ik denk aan de woorden van Benoit Standaert van de abdij van Zevenkerken : doe de bijbel. Na de viering krijgen we nog koffie en thee aangeboden en ik ontmoet ook nog eens de directie van Kwetterness. Marietjie toont de bieb waar video’s kunnen ontleend worden. We nemen afscheid. In de namiddag reden we naar Swaziland maar besloten owv de korte tijd en de moeilijke weg om de driekoppendam te bezoeken. We raakten in kleinere dorpjes en vroegen wel 5 keer de weg tot we uiteindelijk op het einde van een zandweg de dam en een mooie uitgestrekte watervlakte voor ons zagen liggen. Enkele Zuid-Afrikanen waren aan het vissen. We genoten ten volle van de rust, de echte rust. ’s Avonds nog een lekkere maaltijd klaargemaakt. Even rond 19u viel de elektriciteit uit. Ook dat maakten we mee. In de vooravond gingen we nog even naar de studenten om afscheid te nemen. De studenten waren ook moe en voor hen was het ook tijd om de nachtrust in te gaan. In een helse duisternis keerden we terug naar onze guesthouse. Zaterdag 25 maart Krügerpark en even op adem komen en VIVES blijft Om 4.45 staan we aan het Krügerpark, natuurpark zo groot als Nederland, voor een ochtentrip van 3 uur. We zijn de enige die mee gaan voor een trip met een jeep. De meeste mensen kozen voor een wandeling. Het is heel mooi om te zien hoe de dag ontwaakt, hoe de dieren genieten van alle rust in het park. Oscar, onze gids, vertelt ons over zijn job en over de uitdagingen van het park. Dit is een dankbare ontspanning en opnieuw zie ik hoe apart alle geregeld wordt. Na het bezoek aan het Krügerpark gaan we voor een brunch en dan ga ik nog wat rusten. In de namiddag doe ik nog een aantal zaken voor VIVES. Ik sta al in overleg met Sien en Leonie uit Bloemfontein. We gaan samen een praktische workshop geven omtrent inclusie. Ook Lieve Leroy van VVOB doet al allerlei voorstellen. Het programma van volgende week krijgt meer en meer gestalte. We praten in de vooravond met de andere gasten van Stoepcafe. Een oud-leerkracht reflecteert over het onderwijs in Zuid-Afrika. Een bejaarde man wil naar de viering gaan van zondag en is duidelijk in de war. We helpen hem verder op weg. We maken zelf eten klaar en ik regel ondertussen het verblijf voor maandagavond. Vroeg uit de veren en vroeg weer in de veren; Woensdag 22, donderdag 23 en vrijdag 24 maart - quality of education - let's make together work of it. Woensdag 22 maart reed ik al om 6.55 door de township Orlando aan de grens van Komatipoort. Even wennen aan de linkse oriëntatie. Al heel wat mensen gaan al te voet richting de stad en er zijn ook al auto’s die hun weg banen op de wat hobbelige aardeweg naar Orlando. Ik zie de studenten twee auto’s voor me rijden. We komen samen toe. De studenten zijn al onmiddellijk in de weer om ‘duurzame’ verf te maken. Dit is kokend water, lijn en gekleurd poeder. Deze verf gaat de hele week mee. Ook de lijm voor de week wordt aangemaakt. De kinderen komen ondertussen zelfstandig toe. De ouders vertrouwen er op dat de kinderen (3 tot 5 jaar) zelf hun weg vinden. Ik begroet ondertussen miss Gugu 3-jarigen), miss Gift (4-5 jarigen) en miss Amanda (5-6 jarigen). Een man is bezig met het water klaar te zetten op de overdekte ingang. Het ene water dient om de handen te wassen en het andere water is drinkwater. Er is dus al heel wat bedrijvigheid op de school. De kinderen zijn aan het spelen in de speeltuin en lopen blij en vrolijk rond. Sommige zijn al iets aan het eten : een lolly, een zakje chips. De kinderen zijn blij om de studenten terug te zien. Ze waren een weekje in een andere school (Toddler Tods) en ook de studenten zijn blij om opnieuw weer in Komati Care Center terug te zijn. Ze zijn geconfronteerd met twee werelden van scholen. Het vraagt tijd en begrip om dit alles te kunnen plaatsen. De geschiedenis van Zuid-Afrika weegt nog zwaar door). Het thema van de week is het vervolg op zintuigen waar vooral geur (neus) en smaken (mond) aan de mond komen. Daarnaast wordt er gewerkt aan cijfers, kleuren en vormen. Ik merk een grote invloed van het Engels kleuteronderwijs. De taal die gesproken wordt is Siswati. De studenten vertellen alles in het Engels en de leerkracht vertaalt. De taal is en blijft een uitdaging. De studenten kennen ook al aardig wat instructietaal in het Siswati. De studenten maken echt een verschil. Ze gaan mee in het gestuurde onderwijs (wat heel eigen is aan de Zuid-Afrikaanse context geïnspireerd door het Engels onderwijs). Marietjie Poulton, de directie, ontwikkelde alle materiaal. In Zuid-Afrika is het de gewoonte om een volledig gestuurd curriculum te hebben in het kleuteronderwijs. Dat is even opkijken voor de studenten. Een 4-tal opdrachten per dag zijn dus een moetje. De leerkrachten met al dan niet een opleiding zorgen dat die taakjes zeker gedaan zijn in een voormiddag. Er is school van 7 tot 13u. Gevolg hiervan is dat de kinderen heel lang stil moeten zitten en soms individueel bij de leerkracht moeten langs gaan om deze taakjes te moeten doen. Daarnaast komen een aantal wiskunde activiteiten aan bod rond tijd en ruimte. Iedere dag komt het weer, de dag, de maand opnieuw aan bod in elke klas. De vormen en de cijfers 1 tot 5 als cijferbeeld komen ook iedere dag aan bod. Het reproductief leren domineert het functioneel leren. Het klassikaal leren overheerst op het spelen al leren. Er wordt veel bewogen buiten maar in de klas ligt de nadruk op zitten. De klassen zijn mooi ingericht en de tafels en stoelen uit licht plastic kunnen zo verplaatst worden om op tapijtjes te spelen (rollenspel, constructiespel, vrij spel). Er is heel wat materiaal aanwezig. De studenten voegen hier het creatief werken en het vrije spel waar ook geleerd wordt aan toe. Heel wat beweging komt ook aan bod IN de klas. Daarnaast hechten ze ook veel belang aan het outdoor werken en aan zorgen voor een positieve affectieve band. Kinderen zijn dit minder gewoon. De studenten doen en demonstreren tegelijk en laten ook de leerkrachten mee doen. Dit is heel mooi om te zien hoe dit gebeurt. In de vroege voormiddag krijgen de kinderen een ontbijt en in de late voormiddag een middagmaal. Ze eten gezwind alles op. De overschotten worden nadien zelfs ook gedeeld. Echt mooi om te zien hoe dit gebeurt. Ondertussen denk ik aan hoe wij soms omgaan met overschotten. De kleuterleidsters ter plaatse hebben verschillende talenten die ze inzetten. Amanda is sterk in muziek en dansen en laat de kinderen dit heel veel doen. Ze wil de kinderen echt begeleiden in de ontwikkeling. Gugu is een zorgende leerkracht en Gift wil vooral ook zorgen dat alle taken gedaan worden zoals gevraagd. Ze werken voor in hun eigen klas maar tijdens de buitenmomenten na het eten ontmoeten ze elkaar informeel. De studenten ervaren hetzelfde. Ze werken elk in hun klas en het teamwork zit dan vooral in het overleg met de leerkrachten en met de studenten elkaar. Het bijbeluurtje doen de leerkrachten zelf. Er wordt gezongen, gebeden en elke dag komt er een ander bijbelverhaal aan bod. Het Oude Testament is aan de beurt. Vandaag is Daniel in de leeuwenkooi aan de beurt. Het vertellen van het verhaal wordt ondersteund door 1 prent. Amanda blijft op haar stoel zitten terwijl ze vertelt, zingt en bidt. Alle kinderen zitten samen in de grootste klas van Miss Gift. Ze herhalen zinnen en zingen mee. Er worden niet echt vragen gesteld over het verhaal. Geloof heeft een centrale rol in deze omgeving. De studenten proberen zoveel mogelijk de leerkrachten te betrekken en er wordt vooral mondeling uitgewisseld uitgewisseld. De leerkrachten hebben ook heel wat vragen. Donderdag 23 maart ben ik opnieuw op school en zie ik hoe de kinderen binnen sijpelen en buiten gezwind al op de speeltuigen spelen. Vandaag zie ik gelijkaardige zaken. De studenten laten zien wat je met alle materiaal kan doen en de leerkrachten doen soms meer of minder gezwind mee. Jan, de man van Marietjie toont ons de volledige township. Het is een dorp dat op zich draait en heel basaal georganiseerd is maar het is georganiseerd. Er is een winkel, een carwash, een cafe, een kerk. Hierrond zijn huizen al dan niet voorzien van een tuintje (bananen, mais, suikerriet). Er is water voorziening. In tijden van apartheid was dit hier het thuisland voor de zwarte bevolking. Na de apartheid trok de zwarte bevolking naar de stad maar hier was niet altijd plaats voorzien. Heel wat van de mensen bleven in de township en nu zijn er ook heel wat vluchtelingen uit Mozambique die daar leven. Jan vertelt hoe belangrijk het is dat mensen met verantwoordelijkheid en integriteit aan de macht zijn en zorgen voor de mensen. Corruptie in het land en ook in het onderwijs blijft een pijnlijk gegeven. Ik bezoek ondertussen ook een publieke lagere en secondaire school in de township : Cromati Combined School. Mister Sibiya, reeds twee jaar directeur, ontvangt mij, miss Amanda en twee studenten. Ook dit is een volledig zwarte school. De school heeft 553 leerlingen waarvan 258 van grade R (voorbereiding op eerste leerjaar) tot grade 6. De kinderen hebben les in Siswati tot en met grade 3. Vanaf grade 4 krijgen de kinderen les in het Engels en hebben ze les van verschillende leerkrachten (vakspecialisten). De kinderen van grade R tot en met grade 6 hebben wiskunde, sociale wetenschappen, levensvaardigheden, Engels, Siswati en wetenschappen. De jongeren van grade 6 tot 9 hebben wiskunde, natuurwetenschappen (fysica en biologie), sociale wetenschappen (geschiedenis en aardrijkskunde), economie en management, levensoriëntatie, technologie, creativiteit (beeld, drama, dans en muziek), Engels en Siswati. Een dag omvat 6 uur les en de kinderen/jongeren beginnen ook om 7u op school. Hier komen de kinderen ofwel te voet ofwel met de bus naar school. Hier hebben de kinderen ook een uniform. De kinderen/jongeren hebben lest tot 1u, 1,5u of 2u. Ieder maandag en vrijdag is er een assembly voor de gehele school. Er wordt gezongen en gebeden. Iedere ochtend komen alle leerkrachten om 7 uur samen om samen te bidden. We krijgen de klassen te zien waar er gemiddeld tussen de 25 tot 55 kinderen/jongeren zitten. Er wordt gekozen voor kleinere groepen bij de jongste kinderen. Hier zijn de groepen tussen de 25 tot 30 kinderen groot. Een groep kan pas opgesplitst worden wanneer er 70 kinderen zijn. De klassen zijn zo ingericht dat een maximaal aantal kinderen/jongeren in de klas kunnen. Drie kinderen/jongeren zitten op een bank van 2. Er zijn handboeken en er staan heel wat ondersteunend materiaal op de muren. Het is net maaltijd pauze. De school voorziet ook een ontbijt en middagmaal. De directie zegt dat studenten en docenten altijd welkom zijn voor een kortere of langere periode. In de namiddag gaan we boodschappen doen in de superspar om zo ’s avonds zelf te kunnen koken. Het is snikkend heet. Ik rust wat en in de vooravond volg noteer ik de individuele feedback voor de studenten en volg ik de mails vanuit VIVES op. Vrijdag 24 maart probeer ik nog wat vroeger te zijn op de school. Ik wil zien hoe de kinderen binnen komen en hoe ze heel zelfstandig hun plan trekken. Dit is ook zo wat schoenen aan en uitdoen betreft, opruimen, vegen, elkaar helpen. Daar kunnen onze kinderen nog van leren. Ik zie hoe de studenten gezwind de opgelegde activiteiten doen. Ik daag ze uit om hierover na te denken. Ik zie hoe ze vooral via tweedimensioneel materiaal het thema ruiken en smaken binnen brengen. De functionele momenten van eten en drinken kunnen echt wel ook aangepakt worden in het thema dat hier uiteindelijk over gaat. Ik daag de studenten uit om hun bagage te blijven gebruiken. Mede door toedoen van onze studenten komt het team van de kleuterschool Toddler Tods eens op bezoek. De scholen liggen twee km van elkaar en werken totaal niet samen. Meer nog het zijn twee gescheiden werelden. Ook in Vlaanderen merken we ook dat scholen niet altijd samen werken en dat er ook nog een sterke gebondenheid is door de zuilwerking. Maar in het ontspanningsleven ontmoeten kinderen elkaar. Hier is dit niet het geval. Ik ga op bezoek naar een kleuterschool Kwetterness waar ook de directie Nel Sarette me met open armen ontvangt. Hier zijn er kinderen die het curriculum in Afrikaner volgen. Ik zie overwegend ‘wit mensen’ en enkele ‘kleurlingen en zwart mensen’. Ze toont met het curriculum van grade R. Alle thema’s zijn vastgelegd, alle thema’s duren 1 week. Per dag zijn er een 5-tal activiteiten met assessment uitgeschreven. Zeer methode gebonden. Ik zie opnieuw gelijkenissen met het Engels en ook het onderwijs in Nederland. Deze school heeft 93 kinderen. Er is een babyclass, een klasje voor 2 jarigen, een klas voor 3 jarigen, twee klassen voor 4 jarigen, 2 klassen voor 5 jarigen en 1 grade R klas. De klassen voor de oudste kinderen zijn zeer groot en te vergelijken met onze klassen. De klassen hebben tafeltjes in het midden staan en alle speelmateriaal staat langs de kanten. Hoekenwerk is hier ook niet echt aan de orde. Er is een hele grote buitenspeelruimte voorzien met allerlei speeltuigen in de schaduw. Achter de school ligt nog een grasveld voor sport. De studenten gaan hier volgende week op stage. Ieder klas heeft een leerkracht (wit mens) en een assistent (zwart mens). Hier zie je duidelijk hoe apartheid nog een feit is, meer dan een feit. Voor de middag nog bezig met MoU en beurzen in orde brengen voor volgend academiejaar. Ik beantwoord opnieuw de nodige mails. In de namiddag heb ik individuele gesprekken met de studenten. Ze vertellen waar ze staan en noteren de nodige uitdagingen voor zichzelf. Ik bevestig hen. Ze hebben heel wat zaken te verwerken. Ik ben hier de hele namiddag mee bezig. In de vooravond begint het te regenen. Dit is echt wel nodig. Broeiheet was het. ’s Avonds verwennen we de studenten met een aperitief, een etentje en een dessertje. De studenten genieten maar zijn ook moe. Ze zullen nood hebben aan hun weekend. Maandag 20 en dinsdag 21 maart – connect and drive De ochtendstond heeft goud in de mond. Al vroeg zitten we aan het ontbijt en Nancy en Bert en ik zijn volop aan het uitwisselen over het project, het verblijf, de gedragenheid van de studenten in de community en de verdere toekomst van het project. Ze overlopen alle scholen die ze reeds bezochten. Ik ga deze week ze ook nog eens bezoeken en luisteren naar de vragen van de school. Ondertussen bezoeken we al even de school in de township die vandaag gesloten is. Zo heb ik ook een zicht op de omgeving. We bezoeken ook nog Cromati combined school. De nood van een samenwerking tussen de care centre en die school dient zich aan. Vluchtelingen kunnen zonder papieren niet zomaar in een school terecht. Opnieuw een uitdaging. Ondertussen mail ik ook nog eens naar Gerhard Viljoen van de universiteit van Mpumalanga dat ik effectief in de namiddag een overleg kan hebben met hem. Nelspruit ligt anderhalf uur van Komatipoort en de weg ernaartoe is weer een beetje reizen. Gelukkig dat ik via de app ‘HERE’ Zuid-Afrika downloade. Deze app brengt me op de plaats van bestemming. Het is altijd even zoeken zeker als je ook anders moet denken in het verkeer. Ik stuur nog een berichtje naar Gerhard om te zeggen waar ik juist ben en daar komt hij met zijn vrouw. Hij is verantwoordelijk voor onderwijs en voortgezette opleidingen en was voordien directeur van een landbouwschool en een college. Hij is mede verantwoordelelijk voor de competentieproflelen van studenten die een bacheloropleiding volgen in de agrarische sector. Meteen hoor ik dat ook in Zuid-Afrika goed aan profielen van leerkrachten gewerkt wordt en dat er ook hier heel wat weerstand is in het expliciteren van competenties (vaardigheden gebaseerd op kennis en attitudes). Zijn vrouw is verantwoordelijke van een inclusieve school Kamagugo in Nelspruit. Het is eigenlijk nog altijd een publieke school voor buitengewoon onderwijs. White paper 6 laat scholen niet meer toe om zichzelf een school voor buitengewoon onderwijs te noemen maar ze zijn het in werkelijkheid nog wel. Zo herkenbaar met de onderwijs in Portugal. De universiteit van Mpumalanga heeft ook een contact met de universiteit van Wageningen en ziet wel mogelijkheiden om te benchen rond het currriculum (met thema’s als afstandsonderwijs en ontwikkelen van een opleiding voor grade R – onderwijs voor 5-jarigen -), te kijken voor onderzoeksthema’s en om in de toekomst studenten en docenten uit te wisslelen. Een MoU opmaken is mogelijk. We blijven contact houden. Het wordt al laat en ik moet zorgen dat ik tijdig weg ben uit Nelspruit anders wordt het rijden in de duisternis. We zijn om 18.30u. terug in Komatipoort en de avond is al gevallen. We trekken met Bert naar de studenten. Ik zie dat ze heel goed (en verwend) gehuisvest zijn en ze hebben samen met Nancy en Bert een braaj voorbereid. Ik zie gelukkige en gegroeide dames. Sien als enige Thomas More studente overleeft het tussen alle VIVES studenten. Lisa (nu juist) en Valentine zijn in hun nopjes. Lize is blij en ook Marie-Julie is in de weer. Ze verwoorden dat ze welkom zijn en dat ze goed opgevangen zijn in de gemeenschap van Komatipoort. Ze leven met de witte gemeenschap maar doen hun stage in the township Orlando waar een kleutercentrum (gelink aan sociaal welzijn) gevestigd is met kinderen uit de township en vooral vluchtelingen uit Mozambique. Er zijn drie klasjes met elk 20 kinderen. Dit is een prive-initiatief gedragen door een plaatselijke kerk en donoren (suikerrietfabriek, kleine donoren en vzw BEAD en nog andere). Marietjie Poulton, een kleuterleidster van 62 jaar, draagt heel enthousiast en gepassioneerd het geheel. Het is een gezellige avond van ontmoeten en uitwisselen en verbinden. Dinsdag naast maandag hebben de studenten opnieuw een vrije dag en ze gaan even naar Swaziland. Dinsdag, de lente begint bij ons en de herfst in Zuid-Afrika. We hebben geluk. Het is hier minder warm. We doen het met een 25 tot 30 graden. We ontmoeten Marietjie in levende lijve en ze vertelt hoe de studenten echt een meerwaarde zijn voor het project en hoe ze samen met de leerkrachten de ontwikkeling van de kinderen (met een achterstand owv de context) ondersteunen en stimuleren. Marietjie en haar man steken heel wat energie in de studenten. We bespreken wat zeker kan gecontinueerd kan worden en wat best nog verbetert. Het is tijd geworden om afscheid te nemen van Bert en Nancy. Ze keren huiswaarts. Ik ga op deze vrije namiddag even boodschappen doen in de spar en praat met de uitbaatster van stoepcafé El Marie die de studenten ook heel genegen is. We plannen wat er mogelijk voor volgend jaar. Volgend jaar zouden er naast studenten lager eventueel ook studenten lager en secundair stage kunnen lopen in Komatipoort. De volgende dagen bezoek ik een 5-tal scholen en volg ik de studenten tussentijds op. Ik ben al benieuwd om hen te observeren en met hen mee te doen. Morgen ben ik net als hen om 7 uur (6 uur BE-tijd) met hen op school. Zaterdag, 18 en zondag 19 maart - Zuid-Afrika - a long way to go. Een uur voor mijn vertrek vanuit mijn thuisfront valt Jean Etokola, een Congolese vriend, binnen. Ik verontschuldig me en zeg dat ik nog een paar to do’s op mijn lijst heb. Hij vindt dat niet erg en komt bij me zitten aan mijn bureau. We hebben een gezellige babbel over het ‘leven zoals het is’. Hij vertrekt in mei voor een maand naar Congo. Zijn roots en zijn familie blijven hem genegen. Sarah voert me naar het station. Ik moet denken aan de vele keren dat ik haar naar het station voerde. Tempus fugit. Sarah wil nog een knuffel voor we vertrekken en weg zijn wij. We worden verwend met een vlotte treinrit in het gezelschap van een vijftiger die voluit vertelt over zijn schooltijd in Noordveld in Sint-Andries en nadien in Tordaele in Torhout. Hij woont nu in Torhout in een huis begeleid zelfstandig wonen. Zalig om te zien hoe hij geniet van zijn verhalen. Inclusie op de trein. Op de luchthaven is het zeer kalm. Dit blijkt meestal zo te zijn op zaterdagnamiddag. Een vlotte check-in in een kraaknette omgeving. De check-in dame vertelt dat het heel druk is en dat heel wat vluchten overboekt zijn. Achter de schermen is het dus wel heel druk. Opnieuw wandel ik door de luxelanen van de luchthaven. Ik ben altijd blij als ik hier voorbij ben. Ik ben moe en zal denk ik naast het lezen van een boek de hele tijd slapen in de lucht. Goed aangekomen in Londen begeven we ons naar Terminal 3. Alles loopt vlotjes. In Londen krijgen we te horen dat we onze vlucht opnieuw moeten bevestigen om de scans zeker goed te laten verlopen. Virgin airlines zorgt voor een topvlucht met alles er op en er aan. Wat worden wij verwend. In Johannesburg verloopt ook alles vlot. We kunnen onze vluchten halen op ons gemak na wat overleg met South African Airlines. In Nelspruit aangekomen, weten we dat onze bagage nog niet mee zal zijn maar we kunnen ondertussen de auto die we huurden reeds ophalen. Hier zien we een en al focus op het Nationaal Krüger park waar heel wat fauna en flora en dieren huizen. We wachten op de coördinatoren Nancy en Bert van de het project Bead. Ze zijn er en weg zijn wij naar Komatipoort. Het is even wennen aan het links rijden maar ook dat worden we weer gewoon. De autostrade in Zuid-Afrika is goed te vergelijken met deze in Zimbabwe en Zambia. Het is bewolkt en bijna in Komatipoort verwelkomt de regen ons. Heel wat mensen zijn blij dat het eindelijk regent. De bananenplantages, de suikerrietplantage hebben hier echt wel nood aan. Aangekomen op ons verblijf in Stoepcafe nestelen we ons en we zien het volledig zitten om alles een plaats te geven. We overlopen de plannning van de week en ik ben inderdaad al benieuw om de studenten te zien, maar dat wordt iets voor maandag. We gaan iets eten met Nancy en Bert en ze vertellen voluit dat de studenten het goed stellen en dat alle scholen heel tevreden zijn over de studenten. Fijn om te horen. We overlopen een aantal zaken en ik word bevestigd in het feit dat onze manier van ‘assessen’ van de stage eenvoudiger moet worden. Oververmoeid na een lange reis val ik in slaap en …. Ik ben klaar voor de eerste week in Komatipoort. |